November 17, 2023

Интересное в отрасли: история моторного масла

Интересное в отрасли: история моторного масла

Смазочные материалы – это целая палитра веществ, появившихся благодаря науке. Представлены они в различных состояниях, как в жидком, так и в твердом, и часто их открытие происходило благодаря случайности. Так, например, на свет появилось моторное масло.

Первое нефтяное масло появилось 150 лет назад. На заре автопрома предшественники современных машинных масел нуждались в замене каждые 500 километров, при этом нужно было полностью разбирать двигатель. Теперь же в мире производятся масла, способные сохранять свои смазочные свойства даже после преодоления 10-15 тысяч километров!

Сама история моторного масла началась в прямом смысле случайно, в 1873 году, когда доктор Джон Эллис, уже несколько лет экспериментировавший с сырой нефтью в поисках ее лечебных свойств, обнаружил, что она обладает отличными смазывающими свойствами. Джон решил залить его в паровой двигатель с заклинившими цилиндрами. И произошло чудо – двигатель вдруг заметно ожил. Так случайный эксперимент привел к открытию.

Эллис пытался найти способ использования сырого продукта в медицине, а вместо этого стал первым владельцем патента на моторное масло и основателем первой фирмы по его выпуску для паровых двигателей.

К слову, в то время для двигателей паровых машин использовались животные жиры, а позже – высоковязкие остаточные нефтяные масла. Именно из-за этих свойств такие масла не подходили для использования в двигателях внутреннего сгорания.

В итоге открытие оказалось как нельзя кстати, так как из нефти производили керосин и бензин, а все остальное, а это 70-80% от массы сырой нефти, выбрасывалось или сжигалось.

В результате нефтяное масло стали применять в качестве смазки для все более растущего парка автомобилей, промышленных двигателей и механизмов.

Sohadan qiziqarli ma'lumotlar: motor moyi tarixi

Moylash materiallari — bu ilm-fan tufayli paydo bo'lgan moddalarning butun palitrasi. Ular suyuq va qattiq holda turli xil holatda taqdim etiladi va ular ko'pincha tasodifan kashf etilgan. Masalan, motor moyi ham shu tarzda paydo bo'lgan.

Birinchi neft moyi 150 yil oldin paydo bo'lgan. Avtomobil sanoatining boshlanishida zamonaviy dvigatel moylarining ajdodlarini har 500 kilometrda almashtirish va dvigatelni qismlarga ajratish kerak bo'lgan. Endi esa 10-15 ming kilometr masofani bosib o'tgandan keyin ham o'z moylash xususiyatlarini saqlab qoladigan moylar ishlab chiqarilmoqda!

Motor moyining tarixi tom ma'noda tasodifan boshlangan. 1873-yilda neftning shifobaxsh xususiyatlarini izlash uchun bir necha yil davomida xom neft bilan tajriba o'tkazgan doktor Jon Ellis uning ajoyib moylash xususiyatiga ega ekanligini aniqlagan. Jon uni silindrlari tiqilib qolgan bug' dvigateliga quyishga qaror qiladi va mo'jiza yuz beradi — dvigatel to'satdan sezilarli darajada jonlanadi. Shunday qilib, tasodifiy tajriba kashfiyotga olib kelgan.

Ellis xom mahsulotni tibbiyotda qo'llash yo'lini topishga harakat qilgan, ammo buning o'rniga motor moyi uchun patentning birinchi egasi va uni bug' dvigatellari uchun ishlab chiqaradigan birinchi kompaniyaning asoschisi bo'lgan.

Aytgancha, o'sha paytda bug' dvigatellari uchun hayvon yog'lari ishlatilgan, keyin esa yuqori yopishqoqlikdagi qoldiq neft moylari ishlatilgan. Aynan shu xususiyatlar tufayli bunday moylar ichki yonuv dvigatellarida foydalanish uchun mos emas.

Natijada, kashfiyot juda foydali bo'lib chiqdi, chunki neftdan kerosin va benzin ishlab chiqarilgan va xom neft massasining 70-80%ni tashkil etadigan qoldiq tashlab yuborilgan yoki yoqib yuborilgan.

Natijada, neft moyi tobora o'sib borayotgan avtomobillar, sanoat dvigatellari va mashinalar parki uchun moylash materiallari sifatida ishlatila boshlangan.