November 30, 2022

Что такое нефтяной песок?

Что такое нефтяной песок?

Нефтяные (битуминозные) пески — горючее полезное ископаемое, один из видов нетрадиционной нефти. Она образуется вместе с газообразными углеводородами обычно на глубине более 1,2 – 2 км и считается наиболее трудноизвлекаемой.

Нефтяные пески, как правило, смешаны с глиной, песком и водой. В связи с этим добыча такой нефти – сложный процесс, трудоемкий и требует большого количества пресной воды. Самые крупные разведанные залежи находятся на территориях Венесуэлы, Канады, Китая, США.

В канадской провинции Альберта, в крупнейшей стране по запасам нефтяных песков, добычу такой нефти проводят карьерным или шахтным способом. Добыть баррель нефти из этого песка в разы дороже, чем выкачать его традиционным способом из-под земли, на обычном нефтяном месторождении.

Мировые запасы битуминозных песков значительны. По оценкам многих специалистов, их количество составляет более 800 млрд тонн. Об этом, в частности, сообщается в статье Пьер-Рене Боки «Каково будущее сверхтяжелой нефти и битума: случай Ориноко».

Летом 2022 года в Узбекистане открыто крупнейшее в стране месторождение вязкой нефти, расположенное в Зарафшанской впадине Навоийской области. Это крупнейшее в Узбекистане месторождение сверхвязкой нефти и битума.

Neft qumi nima?

Neft (bitumli) qumlar — noana'viy neft turlaridan biri bo‘lgan yonuvchan foydali qazilmadir. U gazsimon uglevodorodlar bilan birgalikda odatda 1,2-2 km dan ortiq chuqurlikda hosil bo‘ladi va uni olish ayniqsa qiyin hisoblanadi.

Neft qumlari, qoidaga ko‘ra, gil, qum va suv bilan aralashgan. Shu bois, bunday neft'ni qazib olish– murakkab jarayon bo‘lib, ko‘p mehnat va ko‘p miqdordagi chuchuk suvni talab qiladi. Eng yirik qidirib topilgan konlar Venesuella, Kanada, Xitoy, AQSh hududlarida joylashgan.

Kanadaning Albert provinsiyasida, neft qumlari zahiralari bo‘yicha yirik mamlakatda bunday neftni qazib olish kar'er yoki shaxta usuli bilan amalga oshiriladi. Mazkur qumdan bir barrel' neft' qazib olish uni an'anaviy usulda yer ostidan, oddiy neft konida chiqarib olishdan ko‘ra bir necha barobar qimmatroqdir.

Bitum qumlarining dunyo zahiralari anchagina. Ko‘pgina mutaxassislarning fikriga ko‘ra, ularning miqdori 800 millard tonnadan ortiqni tashkil etadi. Bu haqda, xususan, P'er-Rene Bokining “O‘ta og‘ir neft va bitumning kelajagi qanday: Orinoko hodisasi” maqolasida ham to‘xtab o‘tilgan.

2022 yilning yozida O‘zbekistonda Navoiy viloyatining Zarafshon daryosi quyilish joyida joylashgan mamlakatdagi eng yirik yopishqoq neft' koni topilgan. Bu O‘zbekistondagi eng yirik yopishqoq neft' va bitum konidir.